Achtergrond en onderzoek naar Weerbaarheid
Naar verschillende weerbaarheidstrainingen is in de laatste jaren tevens veel onderzoek gedaan. Meerdere evaluaties laten hierbij positieve resultaten zien. Ook blijkt uit verschillend onderzoek het verband tussen weerbaarheid en zelfwaardering of eigenwaarde. (Dumot & Provost 1999, Faitz, 2012). Naast eigenwaarde zijn sociale vaardigheden van belang in de mate waarin iemand weerbaar is (Stevenson & Zimmerman 2005).
Een effectieve weerbaarheidstraining is altijd ontworpen voor een specifieke doelgroep, waar werkvormen, taligheid en thema’s dan op afgestemd worden. De weerbaarheidstrainingen binnen Wereld van Sofie richten zich specifiek op het basisonderwijs of kinderen in deze leeftijdscategorie. Waarbij de werkwijze zich richt op de volgende pijlers: Eigenwaarde, houding en uitstraling, groepsdynamiek, assertiviteit, veerkracht en handelingsalternatieven.
Hiervoor biedt het biopsychosociaal model het theoretisch kader voor de weerbaarheidslessen. Dit model is ontwikkeld door Georg L. Engel (1913-1999) van de Universiteit van Rochester. De gedachte achter dit model is dat de menselijke gedragingen en mentale processen beïnvloed worden door biologische, psychosociale en culturele invloeden en hun wisselwerkingen. Bij de ontwikkeling van het onderwijsprogramma Wereld van Sofie is met bovenstaande dan ook rekening gehouden en afgestemd op de kenmerken van de doelgroep.
Binnen weerbaarheid wordt gewerkt aan thema’s door ervarend leren via beweging, dus door psycho-fysieke werkvormen. De Duitse pedagoog Kurt Kahn was de grondlegger van het ervaringsleren. Door samen met anderen fysiek bezig te zijn, leert iemand omgaan met sociale verantwoordelijkheid en met spanning tussen vrijheid, zelfdiscipline en integriteit (Jellema&Bosscher 2012). Onderzoek toont ook aan dat ervaringsgerichte werkvormen vanuit beweging, spelen, aanraken en plezier direct inwerken op het brein en stressresponssysteem. Dit in tegenstelling tot meer cognitieve en verbale methoden.
De gedachte die aan het psycho-fysiek werken met groepen ten grondslag ligt, is dat mensen op verschillende manieren leren (doen, kijken, luisteren) en dat daarom met verschillende methoden het beste resultaat bereikt wordt. Deze gedachte wordt ondersteund door onderzoek, vooral programma’s met actieve werkvormen blijken effectiever (Gijs et al., 2009). Vandaar het psycho-fysieke karakter van Wereld van Sofie.
